Bitcoin Nedir? Popüler Kripto Para Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Son zamanlarda başta Bitcoin (BTC) olmak üzere kripto paraların popülaritesinin artmasıyla birçok yeni yatırımcı bu alanda ilgi sahibi oldu. Özellikle kripto para tanımı ve işleyişinin yeni başlayanlar için biraz karmaşık gelmesinden dolayı olacak ki, birçok kimsenin bu alanda yatırım yaparken çekindiğini görüyoruz. Bunun en büyük sebeplerinden biriside şüphesiz bilgi kirliliği ve eksikliği.
Bizde bu yazımızda size belli başlı temelli anlatacağız. Başta Bitcoin’in ne olduğunu, nasıl işlediğini, kripto paralara nasıl öncelik ettiğini ve nasıl kullanıldığını anlatacağız. Ek olarak borsalara da kısaca değinim, boğa piyasası nedir, ayı piyasası nedir ve bitcoin açılış kapanış saatleri var mıdır gibi spesifik sorulara cevaplar bulacağız.
Öncelikle kripto para derken, kriptonun ne için kullanıldığına bir bakalım. Kripto paralar, anonimliği ve güvenliği sağlamak amacıyla neredeyse kullanıcılarına dair hiçbir veri tutmazlar. Sadece şifrelenmiş bir adresiniz ve bu adrese erişim veren bir şifreniz (Anahtarınız) bulunur. Bunun dışındaki tüm veriler hesaplarınızın hareketleri ve değerini kapsar. Ne kadar biriminizin olduğu, kimden ne kadar aldığınız gibi veriler, defter diyebileceğimiz bloglara sırasıyla, hiçbir aksama olmadan kaydedilir ve bu verileri geriye yönelik hiçbir şekilde değiştirilemezler.
Bitcoin ise bu teknolojinin kullanıldığı kısmi olarak ilk kripto para birimidir. Kısmi diyoruz, çünkü Bitcoin türünün kusursuz diyebileceğimiz ilk örneği olsada, bu fikir oldukça eskiye dayanıyor. Öyle ki David Claum isminde bir kriptograf ve yazılımcı, daha öncede DigiCash adından “dijital bir para birimi” yaratmıştı. Fakat bazı problemleri vardı ve çok fazla varlığını koruyamadı. Bu problem “çifte harcama” problemi olarak geçen yazılımsal bir hatadan kaynaklanıyordu.
Örneğin x kullanıcısı 100 birim paraya sahip fakat bunu y kullanıcısına aktarmak istiyor, bunda bir sorun yok fakat kişi hem y hemde z kullanıcısına aynı anda 100 gönderebiliyor ve toplam arz 200 olarak hataya sebep oluyordu. Esasında bunun bir benzerini günümüz dijital bankacılık sistemlerinde yaşamaktayız. Öyle ki piyasadaki para, dijital paradan azdır. Yani bankalar sahip olduklarından daha fazla parayı kredi olarak verirler (Bu tamamen başka bir yazının konusu). Fakat kripto paralarda kesinlikle böyle bir şey söz konusu olmamalıdır. Yoksa sistem oldukça çabuk çöker. Bu soruna kriptografi şifreleme ve Blockchain teknolojisini birleştirerek Satoshi Nakamoto çözüm bulmuş ve adına Bitcoin demiştir.
Bu noktada işin teknik kısmına girmemiz yersiz olacaktır. Fakat basit olarak bloklardan oluşan bir zincir düşünelim. Her bir transferde (Transaction) bu veriler bloglara kaydedilir ve hash’lenerek zincire geri dönüşü olmayacak bir şekilde kaydedilir. Bu işlem diğer ağdaki Node’lara bildirilir ve böylelikle tüm ağ bu işlemden haberdar olur. Böylece siz verileri değiştirseniz bile diğer Node’lar için bu hiçbir şey ifade etmeyecektir. Ve verilen güvenle saklanıp, aksama yaşanmadan ağ devamlılığını sürdürecektir.
Peki ya borsalar?
Bitcoin borsası, yatırımcıların farklı fiat para birimleri veya altcoinler kullanarak bitcoin alıp satabilecekleri dijital bir pazardır. Bir Bitcoin döviz alıcıları ve satıcıları arasında bir aracı görevi gören bir online platformdur. Bitcoin için kullanılan para birimi takibi BTC veya XBT’dir. Burada yapılan işlemlerin bütünü piyasaları meydana getirir. İnsanların alım veya satım işlemleri birim fiyatları üzerinde etkilidir. Bu durumdada ortaya Boğa ve Ayı piyasası dediğimiz durumlar ortaya çıkar.
Boğa piyasası, fiyatların yükseldiği veya yükselmesinin beklendiği bir finansal piyasanın durumudur. “Boğa piyasası” terimi genellikle borsaya atıfta bulunmak için kullanılır. Ancak yine bu terim tahviller, emlak, para birimleri ve emtialar gibi alınıp satılan her şeye uygulanabilir. Menkul kıymet fiyatları ticaret sırasında esasen sürekli olarak yükselip düştüğü için, “boğa piyasası” terimi tipik olarak menkul kıymet fiyatlarının büyük bir kısmının yükseldiği uzun dönemler için ayrılmıştır. Boğa piyasaları aylarca hatta yıllarca devam etme eğilimindedir. Ayı piyasası ise tahmin edebileceğiniz üzere neredeyse bunun tam tersidir.