Washington forumu, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'e yönelik iddialarını inceliyor

AHI Başkanı Nick Larigakis, “[Kariotis'in], Kıbrıs'ın EEZ ve Yunan adalarına Türkiye'nin efsanevi iddiaları hakkında bir kez daha, ABD müttefiklerinin her gün karşı karşıya kaldıkları bölgesel egemenliğe karşı gerçek ve ciddi tehdidi kanıtlıyor” dedi.

Kariotis'in sunumunun bir özeti aşağıdadır:

Kıta sahanlığının (1973) sınırlandırılması konusundaki ihtilaftan ve takip eden krizden yola çıkarak Türkiye, Yunanistan'a karşı sürekli artan çekişme ve iddialar politikasını uygulamaya başladı. Bunlar arasında Yunanistan'ın yasal haklarına, savaş tehdidine karşı mücadele (casus belli) Deniz Kanununun öngördüğü gibi, karasularını denizden 12 deniz miline kadar genişletmek ve Türkiye dahil olmak üzere (Karadeniz ve Doğu Akdeniz) uluslararası toplumdaki hemen hemen bütün kıyı devletleri tarafından yapıldığı gibi; Türk savaş uçağı uçakları tarafından sürekli ihlaller yoluyla Yunan ulusal hava sahasının kapsamına itiraz etmek; Yunan rejimine ve adalar üzerindeki egemenliğe ve bu egemenliğin ihlaline itiraz etmek; karasal denizlerin sınırlandırılmasına itiraz etmek; ICAO tarafından Yunanistan'a emanet edilen Atina FIR'sı içindeki sorumluluklara itiraz etmek, ve Türkiye'nin hava trafik yönetmeliklerine uyma konusundaki sürekli reddi; Yunanistan'ın arama ve kurtarma bölgesi içindeki yargı yetkisine Yunanca karşı çıkmakta; ve son olarak, Doğu Ege adalarının askersizleştirilmesini talep etti.

Ancak, 10 Aralık 1982'de, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin (UNCLOS) kurulduğu önemli bir olay gerçekleşti. Yunanistan, Sözleşme lehine oy kullanmıştı ancak Türkiye, iki sebepten ötürü aleyhte oy verdi: Münhasır Ekonomik Bölge'nin (EEZ) kurulması ve tüm adalara da bir EEZ verilmesi gerçeği. EEZ'nin uluslararası hukuka göre kıta sahanlığının neden üstün bir kavram olduğunu kolayca görebilirsiniz çünkü hem hidrokarbonları hem de balıkçılığı kapsar. 2017 yılı sonunda, 138 ülke 200 millik EEZ talep etmiş veya 200 millik bir Özel Balıkçılık Bölgesi (EFZ) kurmuştu.

Yunanistan kıta sahanlığının sınırlandırılması konusunda güçlü bir yasal konuma sahip olmasına rağmen, EEZ'inin sınırlandırılması, Ege Denizi'ndeki Türkiye ile olan anlaşmazlığının çözülmesi için daha uygulanabilir bir yöntemdir. Ege Denizi'ndeki bir Yunan EZZ birkaç nokta ile haklı. Birincisi, EEZ ile Yunanistan kıtasal ve takıma elverişli alanın ekonomik birliğini koruyacaktı. Yunanistan'da toplam 3.100 ada, bunların toplamı 2.463 Ege'de. Karşılaştırıldığında, Türkiye'nin Ege'de sadece üç ada vardır. Çoğu kıyı devletinin tek taraflı olarak iki yüz millik EEZ'yi benimsemesinin bir nedeni, kıyıdaki balık stoklarının aşırı tüketilmesine karşı koymaktır. Ayrıca, halihazırda 200 deniz miline sahip bir EEZ'ye veya bir EFZ'ye (özel Balıkçılık Bölgesi) sahip 138 ülke vardır.

Son olarak, 1983 yılının Mart ayında ABD Başkanı, ABD kıyı şeridinden ve tüm adalarından iki yüz deniz mili uzatan bir EEZ tesis eden bir bildiri imzaladı. Bu EEZ'nin alanı, Amerika Birleşik Devletleri'nin karadan 1,67 kat daha büyük bir alanı olan 3.5 milyon millik deniz mili milini kapsamaktadır ve gezegenimizin en büyük EEZ'sidir. Bu EZZ, deniz tabanındaki, toprak altı ve üstü sularda, hem yaşayan hem de yaşamayan yaşamsal doğal kaynaklar içerir. En önemlisi, bu ABD başkanlık ilanı, UNCLOS'a uygun olarak Birleşik Devletlerin tüm adalarına bir EEZ verdi. Bu nedenle Birleşik Devletler, kurmuş olduğu benzer bir Yunan EEZ'e karşı tartışmak için zor bir konumda olacaktır.

Yunanistan, egemenlik haklarını derhal Uluslararası Deniz Yasası'na dayanarak bir EEZ'de ilan etmeli ve bu EZZ'yi Türk saldırısına karşı savunmada güçlü durmalıdır. Böylece Yunanistan, 47.300 km2'lik bir alana sahip, yani ana karadan daha büyük bir alana sahip olan bir Enerji Verimliliği kazanacaktır. EEZ ilkelerini kullanarak, Ege Takımadalarının çoğu ve doğal kaynakları Yunanistan'a ait olacaktır.